Verslag bezoek Rockwool Lapinus Roermond

28 juni 1994: Zo in het begin van de zomer geeft het in zuidelijke richting rijden, zelfs voor een Brabander, een vakantiegevoel. Licht glooiend landschap, vlaai, zon, warmte. Vooral warmte. Want om van steen steenwol te maken heb je veel warmte nodig.

Verslag bezoek aan Rockwool Lapinus Roermond
Rockwool: herder van ’t stenen schaap

AIs je vanaf het eind van de produktielijn van Rockwool naar het begin loopt, vermoed je daar een monsterachtig stenen schaap aan te treffen, dat continue geschoren wordt en waarvan de wol door een grote zwaaiende hand neergevleid wordt om gesponnen te worden. Net als je denkt in de stal van dat enorme schaap te komen, word je afgeleid naar een monsterkamer waarin van een monster geen sprake is. Zo’n plek met keurig afgewerkte produkten hoort hier niet thuis. Het hoort aan het andere eind van deze steenwol metropolis. Voorbij ratelende pakmachines, voorbij kantoren, voorbij vrachtwagens, ergens in een stille koele hoek van het terrein. Wij klauteren verder een trap op naar een controlekamer met zicht op een lavastroompje dat door middel van veel sneldraaiende wielen en gierende persluchtstromen de gesmolten steen in donker gat blaast. Daaronder bevindt zich vast dat schaap, hoewel ik op de monitoren geen levende ziel kon bekennen. Merkwaardig dat één van de nieuwste produkten van Rockwool. Rockpanel, noch op steen, noch op wol lijkt en amper meer de lucht bevat, die er met zoveel moeite eerst is ingeblazen. Jammer genoeg niet echt krom te buigen en dat is nou net wat de aanwezige architecten graag willen. Die willen altijd iets wat een materiaal net niet kan in een kleur uit het scala van de concurrent. En hoewel Rockpanel een plaatmateriaal is dat uit isolatiemateriaal bestaat, heeft het een geringe isolerende werking.

Bijvoorbeeld het wit en rood van het prachtige gebouw van architect Erskine in Göteborg. waarvan Jan Westra verslag deed. Simpel in zijn algehele verschijningsvorm, maar complex in detail. Wèl Rockwool in de opbouw van de sandwich panelen in de geve. géén Rockpanel als zelfstandig gevelonderdeel. Erskine had daartoe klaarblijkelijk geen aanleiding gevonden. Maarten Engelman van architectenbureau Engelman Houben die de tegenlezing deed, had het ook nog nooit gebruikt. Vooral omdat de bevestigingsmethodes en afwerkingen nog niet voldoende ontwikkeld zijn. Hij vond dat het de architectuur zeker ten goede zou komen als er een dunner isolatiemateriaal zou zijn met dezelfde thermische eigenschappen als het huidige materiaal.

Als voorbeeld noemde hij het gebouw van Vitra in Zuid-Duitsland, van de Japanse architect Tado Ando. Door de in Duitsland gestelde zware bouwfysische eisen is slank en dun bouwen met isolatiemateriaal van 100 mm uitgesloten. Ook architecten die de functionalistische traditie in Nederland willen voortzetten zouden een materiaal met een betere isolatiewaarde per cm dikte verwelkomen.

Als toets had Maarten voor Rockwool de markt alvast gecategoriseerd:
De omzet~architect
Ziet architectuur als werk en maakt geen werk van architectuur. De omzet betreft honoraria, geen isolatiemateriaal.
De gedegen architect
Goed in alles, behalve in het bedenken van nieuwe markten voor Rockwool.
De milieu~architect
Architectuur en vormgeving zijn ondergeschikt aan het milieu. Deze zou isolatieplaten van 30 cm verwelkomen.
De stijlarchitect

Hiertoe worden zelfs enkele Booosting aangeslotenen gerekend. Alles wat voorgeschreven is, is aanleiding om het weg te Iaten. Sommige zijn wellicht nog te helpen.
De kwaliteitsarchitect
Over het algemeen wat ouder, omdat het lang duurt voor men beseft wat kwaliteit is. Tot deze categorie rekent Engelman zichzelf. Hij bewijst dit met zijn dia's en zijn uitspraak dat uit milieu-oogpunt gebouwen waar de verschijningsvorm behoort tot de structuur, enorm zuinig zijn, Zuinig met energie, materiaal en vormtaal. Zuinig op de toekomst.

Henk van Laarhoven
Hubert-Jan Henket Architecten

aankondiging van deze activiteit