Verslag IFD & Commercie

29 oktober 2002: Verslag van de activiteit ‘IFD & Commercie’ op dinsdag 29 oktober 2002, Booosting was te gast bij TPG Post in Bergschenhoek, een bestelkantoor waarvan er oorspronkelijk 120 gebouwd zouden worden. Het zijn er vooralsnog 18 geworden.

IFD avant la lettre

Er was deze middag zeker sprake van “IFD avant la lettre”, want de geest was natuurlijk bij de sprekers van vandaag al uit de fles lang vóórdat de SEV de stimuleringsmaatregel IFD bedacht. Het thema IFD heeft echter breed invulling gekregen. Je zou kunnen zeggen dat IFD in de afgelopen drie jaar heeft geleid tot het focussen van de bouwende partijen op het verhogen van het industrialisatieniveau van hun projecten. Steeds meer procesgeoriënteerde invulling van een project zonder daarbij het (product) gebouw uit het oog te verliezen.

Zo heeft een aantal bedrijven vanuit IFD kans gezien nieuwe commerciële mogelijkheden te creëren in hun organisatie en de uitvoering van hun projecten. Deze middag was verdeeld over twee duidelijk industriële aanbieders en twee ontwikkelaars van gebouw-product-systemen.

Dirk Groeneveld (ontwikkelingsdirecteur ZNS Van Dam Geveltechniek) geeft een toelichting op de vele bekende resultaten van haar sterk innovatieve samenwerking met architecten, zoals een metrostation aan de nieuwe Beneluxlijn, voorstellen voor de gevelcassette van de TPG-gebouwen, proefwoningen in Eindhoven en de zogenaamde Idesvloer (Integrated Deck Extra Space).

Nico Bresser van FeNB2 realiseert projecten met het staalframebouwsysteem van Corus, het voormalige Starframe. Dit staalbouwsysteem weet de voordelen van een licht bouwsysteem te benutten (bouwsnelheid, industriële verwerkbaarheid, nauwkeurigheid, beperking milieubelasting) zonder de nadelen van conventionele lichte bouwsystemen (warmteaccumulerend vermogen, geluidsisolatie) te verliezen. Zijn belangrijkste inspanning is het vertalen van driedimensionale wensen van de opdrachtgever/architect in tweedimensionale tekeningenpakketten voor de productie van de staalframecomponenten.

Robert Los is adjunct-directeur van Senior Cad Systems en geeft een inspirerend nieuw model voor samenwerking in de bouwkolom.
Als bouwprocesdeskundige neemt zijn bedrijf deel aan de virtuele organisatie BSN (Buildings Systems the Netherlands) die verantwoordelijk is voor de zogenaamde ‘Runshopping Centres’ die overal in het land worden ontwikkeld én beheerd.
In opdracht van BSN O&O (Ontwerp en Onderzoek) houdt hij zich bezig met het verbeteren van het totstandkomingsproces van de bouwwerken van BSN op basis van een eigen bouwsysteem, detailboek, elementenbibliotheek en procesbeheersingstool.
Hun IFD-benadering gaat dan ook terecht verder dan een bouwsysteem alleen. Het strekt zich ook uit tot zowel een (nog te vormen) industrieel totstandkomingsproces van bouwwerken met als kenmerken: transparantie, voorspelbaarheid, beheersing. Daarnaast neemt men ook het beheer van de gebouwen voor haar rekening.

Het architectenbureau Cepezed geeft vervolgens ook een waarlijk voorbeeld van de Booosting mentaliteit. Een heldere bouwprocesorganisatie volgens het "engineer led design & build"-principe zoals het genoemd wordt door Menno Rubbens, directeur van het hiertoe opgerichte Cepezed Systems.
Hierbij speelt de ontwerpende ingenieur een centrale rol in het proces. En ook de hartenkreet van vele architecten om een functioneel pve in plaats van het gebruikelijke technische pve. Dit leidt tot een pro-actieve benadering van het bouwproces en vormt daarmee de basis voor elk succesvol IFD-project. Resultaat is een sterke reductie van de "faalkosten" én een veel betere prijs/kwaliteitverhouding. De uiterst lage m²-prijs van fl 1200,- tot 2000,- was daarnaast een aangename verrassing. Cepezedsystems is initiator van het smart|steel project en heeft o.a. een multifunctionele module ontworpen voor het ontwikkelen, ontwerpen, realiseren en beheren van zgn. brede scholen en voorzieningen clusters. Zondermeer een pleidooi voor “de architect weer aan de macht”.

De kritische tegenlezing werd gegeven door een ‘oude’ bekende: Michiel Cohen. Hij stelt vast dat IFD-bouwen feitelijk niets nieuws onder de zon is. Hij haalt literatuur aan uit 1946 waarin de principes van industrieel en demontabel bouwen al worden behandeld. Sinds die tijd zijn er al meerdere pogingen gedaan om op basis hiervan een verandering in het bouwen te realiseren. Tot nu toe zonder succes. Het zijn steeds geïsoleerde experimenten gebleven. IFD-bouwen is niets anders dan het nieuwste etiket waaronder dezelfde verandering in het bouwen beoogd wordt. Michiel ziet nog geen echte bevestiging in de markt dat het IFD-bouwen, onder begeleiding van de SEV, ditmaal wél tot een duurzame verandering zal leiden.

Het blijkt deze middag dat de bouw steeds meer procesgeoriënteerd wordt en er is gerede zorg om het (product) gebouw daarbij niet uit het oog te verliezen. Een tweede aspect wordt ook duidelijk. Om echt concurrerend te kunnen zijn en een zinvolle ontwikkeling te kunnen voeden dient er meer en structureel samengewerkt te worden tussen klanten/opdrachtgevers, ontwerpers, toeleveranciers en marketeers. Er moet een regelmatige betekenisvolle uitwisseling van informatie tot stand worden gebracht. Het spreekt voor zich dat de gebruikelijke los/vaste samenwerkingsverbanden teveel hebben geleid tot opportunisme.

Aan eind een zeer geanimeerde discussie over de verschillen in benadering en de mogelijkheden van een vraaggestuurde organisatie. Uitdieping hiervan zou zeker waardevolle inzichten kunnen opleveren. Mogelijk dat wij hieraan eens een breder opgezette studiedag wijden.

André Roelofsen penningmeester Booosting | directeur Neonis Industrial design

Harm Boomsma bestuurslid Booosting | directeur Boomsma Innovations

Aankondiging van IFD & Commercie

Booosting Nieuwsbrief #68 - augustus 2002 pag04+05