Ontvang onze nieuwsbrief:

Laat Nederland weer het innovatie-lab zijn van Europa

Mick Eekhout tijdens projectbezoek Concept House Prototype (2015) Ad Tissink (bron: @adtissink)

13 augustus 2018: Interview van Ad Tissink met Mick Eekhout in zijn functie als voorzitter van de jury van de Cobouw Award Beste Bouwproduct 2018.


Laat Nederland weer het innovatie-lab zijn van Europa


We hebben niet het genadeloze bouwtoezicht, missen de dominante verzekeraars en zijn gevrijwaard van advocatenspelletjes die in de omringende landen bouwinnovaties de kop in drukken. Nederland heeft volgens Mick Eekhout dus alles in zich om weer de ideale proeftuin te zijn voor bouwinnovaties. Lef en ideeën zijn er volop. De industrie zou wel wat harder mogen lopen en met architecten optrekken.

Hoogleraar, directeur, columnist, architect, academielid, pamflettist (red: en mede-oprichter van ons booosting netwerk) Mick Eekhout heeft in zijn carrière heel uiteenlopende rollen vervuld en wisselde geregeld van pet. Als het maar leidde tot innovatie van de bouw en bouwproducten.

Dat doel was een constante in zijn werk en heiligde bijna alle middelen. 

 

Hoe staat het bouwinnovatieklimaat er momenteel in Nederland ervoor? 

“We herpakken ons weer na een crisis die er flink inhakte. We hadden met de drie technische universiteiten de samenwerking ‘3TU Speerpunt Bouw’ het plan om na de crisis meteen de draad weer op te pakken door tijdens de recessie onverstoorbaar door te gaan met baanbrekend onderzoek. Maar dat werd getorpedeerd door machtsspelletjes binnen de universiteiten. Een gemiste kans.”


Gelukkig hebben we nu het klimaatakkoord. Wordt dat de grote aanjager voor innovatie?
“Energieneutrale hoogbouw is natuurlijk de grote uitdaging waar we met zijn allen voor staan. We hadden een bewezen concept in de vorm van het Rotterdamse Concept-House prototype, geheel gefinancierd door een groot aantal bedrijven. Dat heeft drie jaar prima gewerkt, maar sneuvelde uiteindelijk zeer

ongewenst onder de slopershamer. Ook weer vanwege ondoorgrondelijke machtsspelletjes. We gaan nu door met een 40 meter hoge woontoren in Delft. Dat wordt een opvallende zwarte verschijning,
omdat drie van de vier gevels zijn bekleed met zwarte pv-panelen zodat hij energiepositief wordt. Dat moet
in de toekomst kleurrijker kunnen natuurlijk, maar de rendementen van zonnepanelen, anders dan blauw en zwart, zijn nu nog te laag. Het zou mooi zijn als de Cobouw Award daar veelbelovende
inzendingen voor zou opleveren. Daar is schreeuwend behoefte aan. Een aantal jaren geleden ging ik al eens bij Trespa langs en vroeg ik waar hun prototypes bleven voor gevelplaten met geïntegreerde
pv-panelen. Toen keken ze me glazig aan. Ze hadden geen flauw idee waar ik het over had.”


Is dat typerend voor de houding van de Nederlandse toeleveranciers?
“Helaas wel. De industrie zou veel harder mogen lopen en verder vooruit denken. Productontwikkeling en innovatie is anders dan marketing, veel meer gericht op de lange termijn. Dat moet nu meestal van ontwerpers en de architecten komen. Met Octatube heb ik altijd dicht in hun buurt vertoefd en hun wensen
vaak ook nog voor ze die hadden uitgesproken vertaald naar producten. Als ik dan eens een prototype liet zien, zeiden ze meteen enthousiast: dat is precies wat we zoeken! Je moet meedenken en ze voor zijn. Ik begrijp niet dat niet veel meer partijen dat doen.”


Met wat voor product zou de industrie hoognodig moeten komen?
“Glazen gevels kunnen naar mijn overtuiging veel lichter. In de jaren 90 bouwde ik al een compleet glazen concertzaal van 8mm dik glas in Amsterdam. Tegenwoordig komen we bij vergelijkbare constructies al gauw op veel dikkere glasplaten uit, terwijl ik zomaar wild denk dat het op de een of andere manier
juist veel dunner moet kunnen. Misschien wel met maar 1 of 2mm. Dat hoog-voorgespannen glas dat op elk mobieltje zit is ijzersterk. Daar kun je heel hoge gebouwen mee bekleden met flinterdunne
gevels. Dat is niet alleen heel efficiënt, ook de embedded energy van de gevel gaat enorm omlaag. Want dat is nog wel een zwak punt van glas. De productie ervan kost heel veel energie. Vroeg of laat gaan overheden natuurlijk eisen stellen aan de voetafdruk van dat soort hightechmaterialen. Dat weet iedereen.”


Waarom is dat er nog niet dan?
“Iedereen kijkt de kat uit de boom. En het is uiteindelijk best een complex proces: je bent er niet met alleen de producenten van floatglas. Ook de lamineerders, de coaters, de harders, de ontwerpers, de constructeurs, de gevelbouwers, de certificeerders … Iedereen moet meedoen. En je verdient de ontwikkelkosten niet terug op één project. Ook niet als dat een toren van 300 meter hoog in Dubai is. Het vergt een langdurige en diepe investering, een deep dive.”


Zo houdt iedereen elkaar gevangen...
“Dat mechanisme speelt overal. Wereldwijd. In Nederland zijn de omstandigheden uiteindelijk nog niet zo beroerd. We hebben niet dat verlammende bouwtoezicht zoals in Duitsland, hoe goed dat ook uitpakt als het gaat om het garanderen van kwaliteit. Vergeleken met Frankrijk en België spelen verzekeraars
een veel bescheidener rol en zijn niet in staat innovatie de kop in te drukken. Ten opzichte van Engeland hebben we het voordeel dat advocaten en quantity surveyors het bouwproces hier niet zo in hun greep hebben. Dat zijn allemaal factoren die innovatie in de ons omringende landen belemmeren. Dat zijn forse
tegenkrachten waar bouwers, ontwerpers, adviseurs en toeleveranciers in het buitenland mee te maken krijgen. De ‘Dutch Design en Architecture’ heeft niet meer die wereldwijde faam van de jaren 90 en het eerste decennium van deze eeuw. Maar die positie kunnen we zeker weer terugveroveren. Er is ondernemerschap, er is lef. Op onze schaal kunnen we kleine stapjes vooruit zetten. Zo kan Nederland weer het innovatielaboratorium worden voor Europa.”

 

Cobouw Awards
Mick Eekhout is voorzitter van de jury van de Cobouw Award voor het beste bouwproduct. Die prijs wordt, naast de prijs voor de beste werkgever, het meest duurzame project en de Cobouw50 uitgereikt op 21 november a.s. 
Inzenden kan tot 10 september 2018.

 

Dit gesprek is gepubliceerd in de Cobouw van 9 augustus 2018, rubriek 'in het nieuws'.

 

 

Naam:
Email:
Titel:
Commentaar:
Capcha:
Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie | T 06-2211 4701 | E info@booosting.nl | W www.booosting.nl