Flat met toekomst
01 maart 1992: Verslag 2 naar aanleiding van de Booosting activiteit het Kantoor van de Toekomst die op 12 februari in Den Bosch werd georganiseerd.
Flat met toekomst
Heeft de flat toekomst?
Natuurlijk, de Nederlandse Woningvoorraad bestaat grofweg uit 3,7 miljoen na-oorlogse woningen, waarvan een belangrijk deel flats zijn. Alle flats slopen en daarvoor in de plaats eengezinswoningen bouwen gaat gewoon niet. Daarom, een leven zonder flats is de eerstkomende vijftig jaar ondenkbaar. De flat heeft dus toekomst, maar welke?
Bestaat er een woning van de toekomst?
Natuurlijk niet, wie weet wat de toekomst brengt? En wie het wel weet zit er meestal naast. In de jaren vijftig dachten we dat dit de eeuw van het plastic zou zijn. Nu doen we ons best ervoor te zorgen, dat het plastic niet eens de volgende eeuw haalt. De woningen die we nu gebruiken en ontwerpen zouden we die 50 jaar geleden als de woning van de toekomst hebben gezien?
De toekomst van het wonen?
De toekomst van het wonen staat in de belangstelling. Op veel plaatsen in de wereld worden studies naar dit onderwerp verricht, demonstratieprojecten ontwikkeld en congressen georganiseerd. Japanners bouwen volledig geautomatiseerde smarthouses en de Fransen creëren woonlaboratoria, waarin onderzocht wordt op welke wijze woontechniek aan de mens ten dienst gemaakt kan worden. In Nederland zijn de kernbegrippen in de woningproblematiek eerder: achterstallig onderhoud, exploitatietekort, huurverhoging, marktpositie, de na-oorlogse woningvoorraad.
Experimenten met de toekomst
In de studie, waarvan we hier een kleine samenvatting geven, is een poging gedaan de verbinding te leggen tussen een toekomstvisie en de maatschappelijke noodzaak om de na-oorlogse woningvoorraad weer aantrekkelijk en exploitabel te maken.
Kernthema’s voorstudie
Uitgangspunt van de voorstudie is, dat drie belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen het noodzakelijk maken om ons te bezinnen op flats uit de jaren zeventig. In de eerste plaats de vergrijzing, met daaruit voorkomend een groeiende vraag naar verschillende vormen van huisvesting voor ouderen. Daarnaast individualisering en verdere differentiatie in leefstijlen, waardoor de monofunktionele, grootschalige hoogbouwflat – gebouwd voor het standaardgezin – steeds minder voldoet. En daarnaast natuurlijk de groeiende zorg om ons milieu en het steeds verwoeder zoeken naar milieuvriendelijker bouw- en leefwijzen.
Drie scenario’s
Op basis van systematische inventarisatie van knelpunten, behoeften, mogelijke oplossingen en ingrepen zijn drie scenario’s opgesteld. De scenario’s hebben de volgende, prozaïsche namen meegekregen: de goedkope flat, de luxe flat en de ecollect flat.
De goedkope flat
De goedkope flat is bedoeld voor een doelgroep die niet meer kan, of wil betalen. De flat is op dit moment al uitgerust met een eenvoudig, maar flexibel inbouwpakket.
Voor de oudere bewoners zullen de woningen zoveel mogelijk aanpasbaar worden uitgevoerd. Dat wil zeggen, waar mogelijk de deuren op juiste breedte (90cm), geen drempels in de badkamer en het toilet in principe geschikt voor rolstoelgebruik. In de woningen kan gemakkelijk een sociaal alarm worden aangebracht. De galerij waaraan de ouderenwoningen gelegen zijn, worden met een gedeeltelijk open vliesgevel afgeschermd van het buitenklimaat. In de keuken komt een afzuigkast voor het gescheiden inzamelen van afval.
De luxe flat
Bij de luxe flat denken we aan een tweetal doelgroepen: vitale en aktieve 55-plussers.
De luxe koop- en huurappartementen zijn rondom voorzien van veel glas. De gemeenschappelijke toegangsdeur is uiteraard voorzien van videobewaking en de liftkooi, voorzien van electronic key, stopt automatisch op de goede verdieping en is reeds vanuit de woonkamer op te roepen.
Thuiswerken zal een normaal verschijnsel zijn bij deze doelgroepen en de woning is daar ook uiterst geschikt voor. De communicatie-infrastructuur in de vorm van homebus en PC wordt door de betreffende doelgroepen ook benut om de boodschappen te bestellen en andere telediensten thuis te consumeren. Maar ook de video-deuropener-installatie en het geavanceerde liftoproepsysteem maken gebruik van dezelfde slimme infrastruktuur. Ook wordt uit milieu-overwegingen gekozen voor stadsverwarming, maar de regeling en bemetering is dankzij mikro-electronika geheel geïndividualiseerd. Het GEB leest de stand op afstand.
De ecollect flat
De doelgroep bestaat uit complete gezinnen, éénoudergezinnen, tweepersoonshuishoudens, alleenstaanden en woongroepen. Wat ze gemeenschappelijk hebben is een zeer sterke betrokkenheid bij het milieu en het feit dat ze op zoek zijn naar een woonvorm waar ruimte voor individuele woonwensen gecombineerd wordt met de voordelen van collectief gebruik van voorzieningen: rationele solidariteit.
In de ecollect flat vinden niet alleen woningen, maar ook tal van voorzieningen onderdak. Op verschillende plaatsen in de flat worden steeds drie woningen samengevoegd tot ruimten voor woongroepen. Ook ouderen experimenteren hier met nieuwe vormen van samenwonen en het verrichten van wederzijdse diensten. Bij de keuze van nieuwe installaties zijn de beperkingen van het energiegebruik en van de milieubelasting bepalend geweest. Het collectieve verwarmingssyteem is aangesloten op het stadsverwarmingsnet. Bewoners worden voortdurend op de hoogte gesteld van hun verbruik en door het gebouwbeheerssysteem worden suggesties gedaan hoe verder bespaard kan worden. Uit energiebesparende overwegingen wordt het gebouw voorzien van een laagspanningsnet. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van waterbesparende toestellen en het regenwater wordt gebruikt voor toiletspoeling.
Hoe nu verder?
Op het ogenblik wordt de stap gezet van vooronderzoek naar demonstratieproject. In één of meer flats zullen dan onderdelen uit de scenario’s gebouwd worden.
Het demonstratieproject heeft twee functies. Enerzijds als project, waarin zoveel mogelijk onderdelen uit de diverse scenario’s wordne gerealiseerd en tentoongesteld. Anderzijds als proeftuin, waar nieuwe ideeën voor de toekomst in de praktijk worden getest.
aankondiging van deze activiteit