Verslag Projectbezoek Concept House Village: De duurzaamheidsopdracht

12 oktober 2015: Concept House Village biedt een bijzondere testmogelijkheid voor duurzaam bouwen en wonen. Het concept is een levend project; de woningen, producten en systemen worden getest met en door bewoners.

Verslag Projectbezoek Concept House Village Rotterdam: De duurzaamheidsopdracht

Tijdens de leerzame dag op 22 september jl. in Rotterdam Heijplaat hebben we drie typen woningen bezocht: Prototype 1, het allereerste experiment, CHIBB, geheel ontwikkeld door studenten van Hogeschool Rotterdam. En het derde huis is Maskerade, dat begin september is opgeleverd. Ik zal deze drie typen woningen nader toelichten en zo de verschillen benoemen. Hierbij zal ik ook de DCBA-methodiek betrekken.

CHIBB
CHIBB is een prototype dat geheel door studenten (onder begeleiding) is bedacht, ontwikkeld en uitgewerkt. Het concept is enorm innovatief en is niet alleen duurzaam wat betreft het minimaliseren van het energieverbruik. Ook op de gebieden grondstofgebruik, C2C, waterhuishouding, ecologie en mobiliteit zal duurzaamheid een grote en centrale rol spelen.
Het concept streeft naar een optimale vorm en oriëntatie en het zo goed mogelijk benutten van zon, licht, lucht en groen. Deze en vele andere aspecten worden geanalyseerd en onderzocht om zo alle bevindingen toe te kunnen passen in CHIBB+, een veel groter gebouw waar CHIBB een onderdeel van is. CHIBB is dus niet alleen een concept, maar dient ook als inspiratiebron en testcase.

DCBA-methodiek CHIBB
Energie; A
CHIBB is geheel zelfvoorzienend in energie. Door de kas is er een thermische buffer gerealiseerd die in de winter voor voorverwarmde aanvoer zorgt. Het bijstoken gebeurt door het zelfgeproduceerde hout. De grote glazen panelen op het zuiden zorgen voor een passieve zonne-energie en de zonnepanelen zorgen voor het opwekken van energie. Er ontstaat een thermisch comfort in CHIBB.
Water | regenwater; A
Het regenwater wordt opgevangen en het grijze water wordt hergebruikt voor het besproeien van de groengevel en het eetbare dak. In het ontwerp is een helofytenfilter toegepast voor natuurlijke zuivering.
Afval | bouw- en sloopafval; B
Alle gebruikte materialen zijn hergebruikt, biobased en/of recyclebaar en lokaal beschikbaar. Zo is bijvoorbeeld de fundering gemaakt van hergebruikte stelconplaten en zijn de kunststofkozijnen in de noordgevel ook hergebruikt. Verder is CHIBB zo ontworpen dat het een nieuwe functie kan krijgen op een andere locatie, omdat het ontwerp te verplaatsen is. Zo is er een langere levenscyclus gecreëerd.
Bewustwording | voedselproductie; A
De woning heeft een ‘eetbaar’ dak, de bewoners kunnen dus zelf hun voedsel produceren en kiezen bewust voor gezonde voeding.

Prototype 1
Prototype 1 maakt deel uit van het onderzoeksproject SusLab. Alle prestaties van de verschillende bewoners worden bijgehouden, iedere leeftijdscategorie heeft immers verschillende gewoonten en behoeften. Hierbij wordt onderzocht of Prototype 1 in al deze wensen kan voorzien en zo een bijdrage kan leveren aan de duurzaamheid van grote appartementencomplexen. Dit met het oog op het ‘Urban Villa’ concept; vier lagen met op elke verdieping vier woningen (zoals Prototype 1).

DCBA-methodiek Prototype 1
Energie | verwarmen en koelen; A
Deze woning is geheel zelfvoorzienend op het gebied van energiegebruik (energieneutraal), maar zelfs ook energieproducerend (energiepositief).
Energie | zonne-energie; B
Er zijn zonnepanelen geplaatst voor het opwekken van energie.
Materialen | bouwenergie; B
Prototype 1 is een innovatief en duurzaam appartement. Het is geheel prefab gefabriceerd uit hout en geplaatst op een staalconstructie. Alle geprefabriceerde delen zijn ter plaatse in elkaar gezet, waardoor het mogelijk is om het hele huis in één dag te bouwen.
Materialen | bouwmaterialen; A
Bij ieder aspect is zorgvuldig rekening gehouden met milieuaspecten. Zo is er bijvoorbeeld gekozen voor cellulose als muurisolatie en volledig gerecycled EPS voor het dak. Ook bij de inrichting is hier aandacht aan geschonken en is alles C2C.

Maskerade
Ook Maskerade zal een experiment zijn voor veel verschillende facetten. Onder andere flexibiliteit, binnenklimaat, technische uitvoering en energieneutraliteit worden onderzocht in de twee gerealiseerde woonlagen. Dit prototype dient tevens als modelwoning voor de toekomstige bewoners van Heywonen.
Door het gebruik van drie verschillende basiselementen, die de woning vormen, is er een verscheidenheid aan mogelijkheden wat betreft gebouwtypen en plattegronden. De vloerplaten overspannen een lengte van 7,5m en zijn 2,5m breed. Er is een bewuste keuze gemaakt om geheel dampopen te bouwen en gebruik te maken van organische materialen.

DCBA-methodiek Maskerade
Materialen | bouwenergie; B
Maskerade is een bouwmethode waarbij er een houten casco wordt gemaakt, die gescheiden wordt van de afbouw. Hierdoor zijn er veel verschillende mogelijkheden voor de afbouw. De geprefabriceerde elementen zorgen voor een zeer korte bouwtijd en dus ook een hoge kwaliteit.
Materialen | bouwmaterialen; A
De gehele woning is gefabriceerd uit duurzame grondstoffen. Zo is er bijvoorbeeld gekozen voor cellulose als isolatie.
Proces | participatie; A
Al in een vroeg stadium heeft architect Maarten van der Breggen, die het concept heeft bedacht, alle partijen betrokken in het proces. Hierbij ontstaat er een nauw samenwerkingsverband tussen alle betrokken partijen van deze testcase.

Lisa Weijs
Stagiair bij ABT

Student Bouwkunde - HS Arnhem/Nijmegen

Aankondiging projectbezoek Concept House Village