Verslag projectbezoek De Malietoren
25 augustus 1996: In 1988 gaf de toenmalige wethouder Duyvestein van de gemeente Den Haag te kennen dat op alle kruisingen en bruggen over de Utrechtsebaan extra bebouwingen zouden worden toegevoegd. Vanuit de lucht zouden de kruispunten een herkenbaar patroon geven. Aldus Mels Crouwel, architect van dit project.
Verslag projectbezoek De Malietoren
Very Nice Oversize
Op het eerste viaduct, wanneer men de stad binnenrijdt, is inmiddels het streeppak van Nationale Nederlanden verrezen. Voor de tweede brug, op de oude werkplek van VNO, werd een voorstel gedaan voor een ophaalbrug à la Brooklynbridge om de mooie, erachter gelegen woonwijk bij het centrum te betrekken. Op de derde brug bij het Grotiusplein zullen diverse lage bruggebouwen gerealiseerd worden. Voor het vierde viaduct, aan de rand van het Scheveningse Bos werd door Benthem en Crouwel Architecten een voorstel uitgewerkt voor een slank gebouw (96m hoog), bestaande uit twee schijven met elkaar verbonden door een brug. Het gebouw zou zowel een kantoor- als een hotelfunctie krijgen en op het dak zou een windturbine geplaatst worden. Ware het niet dat de buurt zich verenigd had in 'Boze Emma' en wel heel erg boos bleek te zijn over dit letterlijk veel te hoog gegrepen plan. Zelfs de voorzitter van de welstandscommissie kon niet voorkomen dat de vijf bovenste (bedden)lagen eraf moesten en de hoogte nu 74 meter is.
Daglicht en kunstlicht, door de inbouw van geniepige 'lichtogen' in de buitengevel, zullen vrij spel krijgen, om van de te verwachten effecten van de schaduw nog maar niet te spreken. Om de helderheid van het gebouw te benadrukken zijn in het ontwerp drie tonen glas verwerkt in de buitengevel en zijn de platen voorzien van een zilvercoating. De glasplaten zijn op het beton geplakt, waardoor de opbouw van de materialen goed herkenbaar is en de transparantie toch gehandhaafd blijft. Nederland wordt gelukkig weer een pand met een heus dak rijker. De installaties worden allen geïntegreerd onder een vleugel; pijpen, roosters e.d. worden allen verpakt in een mooie doos op de 20e verdieping. AI met al weinig standaard in het ontwerp en het gebruik van materialen. En ook een nieuwe wijze van samenwerken, zelfs met de buurt: 20 super eerlijke avonden bleken hen pas tevreden te stellen.
Jan Font Freide Corsmit Raadgevend Ingenieursbureau, somt 'ns wat noviteiten op over de constructie. In verband met wegen voor bestemmingsverkeer aan beide zijden van de Utrechtsebaan bleek er voor fundering weinig ruimte. De fundering bestaat uit twee balken van 2,5 bij 2m hoog en de overspanning is 32,2m. De belasting op de funderingsbalken is extreem zwaar: 4000 tot plaatselijk 8000 kN per meter en wordt gedragen door prefab betonpalen van 500 x 600mm die over een lengte van 14m in een zeer dichte zandlaag zijn geheid. Om financiële redenen is het hoofdmateriaal beton en zijn de geprefabriceerde balken en middenkolommen uitgevoerd in zeer hoge betonkwaliteit B85 en voorzien van veel bewapening. Begin- en uiteinden van de kolommen, met een lengte van twee verdiepingen, werden voorzien van een staalplaat. De verbinding staal-beton is nieuw: de naden werden handmatig, geïnjecteerd met kunsthars, met een zeer hoge druksterkte: zo'n 200N/mm2. De 8 kolommen in het midden van het gebouw bevinden zich boven het wegdek en dienen opgevangen te worden door een overgangsconstructie. Na ruim overleg is gekozen voor vier 8,2m hoge betonnen vakwerken met een overspanning van 32,2m. De prefab onderbalk is uitgevoerd in Hoge Sterkte Beton B95, waardoor de bewapening kon worden teruggebracht van 4% naar 2,5%, met behoud van de vereiste stijfheid. Het stalen vakwerk in de voorgevel fungeert als stabiliteitsconstructie en het vakwerk in de achtergevel als ophangconstructie voor de hellingbaan van de parkeergarage. De - 45mm dikke - buizen van de vakwerken werden door lassers met offshore-ervaring op het werk gerealiseerd. I.v.m. zeer grote krachten op de buizen werden staalplaten met honderden deuvels op de buizen aangebracht om de verbinding tussen beton en staalconstructie te maken. Per las had men 3 à 4 dagen nodig.
En Jan Font Freide zou nog wel 3 à 4 dagen verder kunnen uitwijden, maar het woord is aan Hans Nieuwendijk, projectleider van Wilma Bouw die ons verblijdt met enkele praktijkverhalen over de bouw. Hij memoreert het logistiek stuntwerk dat in één geruisloze nacht tot stand kwam. De Utrechtsebaan werd afgesloten en de prefabtrekbalken, de tussenbalken en de werkvloer werden gelegd. Alle participanten waren letterlijk met stomheid geslagen en Emma sliep ook gewoon door. In totaal werd zo'n 600 m2 constructie in één nacht gemonteerd. Elke paal heeft zijn verhaal. Tijdens de bouw zijn veel heipalen gebroken en vroeg men zich af wat de juiste heiblok-paal-verhouding zou zijn geweest. Veel palen moesten worden geïnjecteerd. Vervolgens is men geconfronteerd met een bouwstaking bij de betonfabriek, een natte kerst, een vrieswinter en een faillissement bij de gevelafwerkingsfirma.
En dat ontnuchtert de toehoorders weer 's wat. De verhitte en popelende groep van 30 AVA's neemt een kijkje, een kiekje en een broodje om met een verheven blik huiswaarts te keren. En het staat als een paal in het Scheveningse zand dat de samenwerkende organisaties hun trotsheid niet zullen verhullen als zij nog eens terugblikken op de totstandkoming van dit project, als zij nog een snackje pikken bij snackkar 'De Vrijheid', na de oplevering op 7 juli a.s. De Malietoren wordt de thuishaven van VNO-NCW.
Een verbaasde secretariaatsmedewerker
Jolanda Steenhouwer
Aankondiging projectbezoek Malietoren