Verslag Innovatieve Zonwering

03 november 1999: Verslag van de activiteit Innovatieve zonwering in Amsterdam met Limelight op 2 november 1999

Middagje Amsterdam met Limelight

Rondje Van Gogh
De dag die gaat over zonwering en daglichtregulatie begint somber, maar het weer klaart op en eindigt in een stralend zonnige herfstdag. De bijeenkomst is georganiseerd door het nieuwe Booostinglid Limelight uit Breda en het programma is veelbelovend. Limelight bestaat vijf jaar en is gespecialiseerd in het ontwerpen en uitvoeren van projectgerichte daglichtconstructies. We starten bij het Van Goghmuseum, waar Limelight drie verschillende zonweringen heeft gerealiseerd.

De eerste is meer een wegwijzer van licht. Tussen de aanbouw van architect Kurokawa en het gebouw van Rietveld ligt een hele natte patio die een vijver moet voorstellen. Aan het einde van de roltrap die je naar dit niveau brengt sta je voor de keuze: naar links of naar rechts. De logistiek van de tentoonstelling vraagt om een linkse benadering. Hoe manipuleer je de bezoekers op een elegante manier om linksaf te slaan? Joop Donkersloot, directeur van Limelight legt uit: ‘Door het links lichter te laten zijn dan rechts’. De cirkelvormige omgang is voorzien van een roosterscherm van Limelight dat op vernuftige wijze in elkaar zit. Het rooster is opgebouwd uit geëxtrudeerde aluminium I-profielen met een schuin lijf, daartussen zijn schuin gezaagde tussenstukjes geregen. Een kwartiertje observatie onder aan de roltrap bevestigt de werking; vrijwel iedereen neemt de linkerroute.

Ieder type schilderij vergt een specifieke belichting. Aquarel, olieverf, etsen; de juiste daglichtregulering is essentieel om het werk optimaal tot zijn recht te laten komen. In de tentoonstellingszaal hangen beweegbare verticale verduisteringsdoeken die door de geleiderails absolute verduistering garanderen. Met deze schermen kan de gewenste lichtintensiteit worden geregeld. In het gerenoveerde kantoorgedeelte van het museum een derde type zonwering: aan de binnenzijde zijn louvrepanelen bevestigd, met handmatig beweegbare lamellen van western red cedar.

Rondje eilanden
Vervolgens brengt de rondvaartboot ons naar Borneo Spakenburg. Laverend tussen het Java-eiland en KNSM-eiland legt Jan Klomp van Heren 5 architecten als een volleerd gids ons het ontstaan uit van deze veelbesproken en succesvolle schiereilanden. Heren 5 heeft een aantal eengezinswoningen op Borneo gebouwd. De wijk is nog niet af, maar enkele huizen zijn al bewoond. De Schutterstraat in Delft was de voorloper, deel een strook grond in kavels, veil deze vervolgens aan potentiële bewoners en hun architecten, leg een aantal stedenbouwkundige en architectonische voorwaarden neer en er ontstaat een straat met originele en afwisselende woningen. Nog niet af en nu al een succes. Waardestijgingen van 300% in enkele jaren zijn heel gewoon.

Zo overweldigend de schaal is op het IJ, met weids uitzicht en een ongeremde wind om je oren, zo intiem zijn de ‘grachtjes’ en binnenstraten. De auto wordt geweerd uit de straat en ieder huis heeft een andere oplossing om de auto het huis in te krijgen. Van hellingbanen tot carports tot autoliften. Ook Heren 5 Architecten heeft Limelight ingeschakeld voor de realisering van een geperforeerde cortenstalen gevel. Helaas nu nog niet te zien.

Terug in de rondvaartboot geeft Prof. Nico Hendriks van de BDA-groep, een minicollege over zonwering.
De zon moet zeker geweerd worden tijdens deze dia- en overheadpresentatie en daartoe leggen we de boot tijdelijk stil onder een brug. Als bouwfysicus is Hendriks niet zo blij met buitenzonweringconstructies. Het is meer een architectonisch middel voor de architect geworden dan een efficiënte zonregulering. Het liefste ziet hij gecoat glas; optimaal uitzicht naar buiten en weinig warmte naar binnen. Het menselijk oog went namelijk snel aan het ‘zonnebrileffect’ en is niet storend. Tegen lamellen, rasters en luxaflex aankijken is dat wel. Bovendien blijkt ineens binnenzonwering toch minder ernstig te zijn dan ontwerpers wordt geleerd; de warmteopwekking valt namelijk wel mee. Helemaal wanneer de spouw tussen glas en zonwering wordt afgezogen.

Inefficiënt of niet, de buitenzonwering biedt inderdaad veel mogelijkheden om het beeld te bepalen. Horizontaal, vertikaal, louvrepanelen, rolgordijnen, van aluminium, hout, strekstaal of glas. Voor wie zijn idee gerealiseerd wil zien is Limelight een bedrijf dat meedenkt, mee ontwerpt en realiseert en net als een architect een broertje dood heeft aan het woord ‘standaard’. In vijf jaar is dan ook een indrukwekkende lijst referentieprojecten opgebouwd. Geen wonder dat ook buitenlandse architecten als Nicolas Grimshaw en sir Norman Foster de weg naar Limelight hebben gevonden.

Els Zijlstra
vice voorzitter Booosting

Aankondiging activiteit Innovatieve zonwering