Nabeschouwing Booosting Workshop Living Environments Programme

01 maart 1992: Op 12 december 1991 vond de Booosting workshop Living Environments Programme plaats en deze had als thema: Hoe kunnen communicatie en samenwerking op gebied van produktontwikkeling tussen ontwerpers en bedrijven verbeterd worden.

Nabeschouwing Booosting Workshop Living Environments Programme

Hoewel het thema algemeen geformuleerd was spitste de discussie zich toe op het gevelbedekkingsprogramma van GE Plastics, dit ondanks diverse pogingen haar een meer algemeen karakter te geven. Niet alleen de invalshoek van de deelnemers verschilde sterk, ook de manier van werken binnen een professie verschilde. Het bleek dan ook niet makkelijk, uit de levendige discussie eenduidige conclusies te trekken.

De architect
Invloed op produktontwikkeling. Voor een echte ontwikkeling van bouwcomponenten binnen een bouwproject zijn zelden middelen en mogelijkheden aanwezig (tijd, budget, specifieke know-how etc.). Het ontwerpen van gebouwen door de architect bestaat in de regel uit het verzamelen van verkrijgbare componenten en het op een goede manier toepassen en of het modificeren ervan. Belangrijke vernieuwingen van bouwcomponenten zullen door industrieën gerealiseerd moeten worden.
Met betrekking tot produktontwikkeling is het belangrijk te beseffen dat er een grote diversiteit van architectenbureau's is, met verschillen in organisatie en ontwerptraditie. Bouwcomponentontwikkeling zal meestal alleen kunnen gebeuren als er ruimte is om hier uit persoonlijke interesse aan te kunnen werken.

Materiaalkeuze
De invloed van de opdrachtgever op de materiaalkeuze is vaak groot. De macht van de architect in deze wordt overschat. Er bestaat binnen bureau's soms een voorkeur om een bepaald materiaal wel of juist niet te gebruiken. De hoogte van beschikbare budgets laat niet altijd toe volgens de voorkeur te werken.

De keuze voor een materiaal wordt bij sommige bureau's al vroeg (bij de eerste schetsen) gedaan, of ligt zelfs al vast in de bureautraditie. Bij andere wordt in de beginfase een richting gekozen, maar definitieve materiaalkeuzes worden uitgesteld om later te doen, als een samenhangend probleem voor meerdere elementen.

Vormgeving

Vorm is geen doel op zich. Extra grote vormvrijheid is dus geen reden om een materiaal toe te passen. Soms is juist de typische eigen vorm van een materiaal aanleiding om een ontwerp te maken.

Bedrijven
De vertegenwoordigde bedrijven hebben een verschillende manier van werken:
Ahrend verkoopt in hoofdzaak complete kantoorinrichtingen en levert eindprodukten daarvoor via eigen verkoopcentra in de Benelux en de UK, in het overige buitenland via dealers. Het grootste deel van de produkten wordt in eigen beheer ontwikkeld en geproduceerd.
Hoogovens maakt halffabrikaten maar levert via gespecialiseerde dochterondernemingen ook bouwcomponenten, bijvoorbeeld SAB.
GE Plastics maakt kunststof plaatmateriaal, soms is dat een bouwcomponent (beglazingsmateriaal), soms is dat een halffabrikaat wat verdere bewerking nodig heeft. Voor wat betreft gevelbekledingsmateriaal is GE Plastics dus een grondstofleverancier. De afstand tot de markt is door de tussenschakels groter dan bij bijvoorbeeld die van Ahrend.

Conclusies
Architecten hebben zelden mogelijkheden in het ontwerpproces van een gebouw nieuwe bouwcomponenten te ontwikkelen. Dat geldt ook voor bij Booosting aangesloten architecten. Daarom zal het aanbieden van een halffabrikaat weinig succesvol zijn, er moet een uitgewerkt produkt beschikbaar zijn.
Verdere uitwerking tot een produkt zal onvermijdelijk leiden tot een kleinere ontwerpvrijheid voor de architect. Er worden keuzes gemaakt waarmee hij/zij moet kunnen leven. Echter, de noodzaak om te komen tot concreet produkt is groter dan de behoefte aan volledige ontwerpvrijheid.
Voor die ontwikkeling is kennis van de bouwwereld en van de grondstofleverancier nodig. Systeemontwikkeling moet vooraf, misschien wel los van concrete bouwprojecten, door de toeleveranciers worden gedaan. Uiteraard is daarbij inbreng van architecten nodig. Het is interessant om in dit licht de ontwikkelingen in de architectenopleiding, o.a. aan de TU's, te bezien. Een toekomstige bijdrage aan dit soort ontwikkeling is te verwachten.

Aanwezigen

Aan deze workshop deden mee de heren Sterk (Hoogovens), Dona (Ahrend), Westra (TU Eindhoven), Vroom (Landmark), Cohen (Cepezed), Van Suylenkom (EGM), Hoekstra (OD 205), Vreedenburgh (Archipel ontwerpers), Ouwerkerk (GE Plastics) en Lobée (GE Plastics).

Hierbij wil ik nogmaals alle deelnemers bedanken voor hun deelname aan de discussie en Landmark voor de geboden gastvrijheid.

Jos Lobée
GE Plastics