Vlaggemasten, coladoppen, balkonhekken en kit!

01 oktober 1993: Verslag van een aluminium avontuur bij Alcoa in Drunen.

Vlaggemasten, coladoppen, balkonhekken en kit!

AIs grootste bedrijf ter wereld en grondlegger van de aluminium industrie herbergt de Aluminium Corporation of America 63.000 werknemers die goed zijn voor een omzet van bijna 9,5 miljard dollar. Het speerpunt Europa levert hiervan slechts 11%. Booosting was op uitnodiging van Alcoa Systems op 28 september jongstleden te gast bij Alcoa in Drunen. De vicepresident, de heer Overveld, introduceerde bij de ruim zestig bezoekers de onderneming. Meer dan de helft van de activiteiten van het bedrijf zijn toewijsbaar aan de bouw.

Elke dag
De audiovisual wijst ons er op dat je aluminium elke dag tegenkomt en elke dag gebruikt. Het is vriendelijk, sterk, reukloos, uniek, weerstaat corrosie, zorgt voor snelle warmteoverdracht en geleidt ook koude uitstekend; een veelzijdig interessant materiaal dus. Alcoa houdt zich bezig met aluminium in al hoor facetten. Van het delven van bauxiet, het beheersen van het raffinageproces tot het verwerken van het materiaal tot half- en eindfabrikaten.

Techniek en technologie
De voorzitter van Booosting, Jan Westra, richt zich o.a. met Renzo Piano en Wittgenstein op de begrippen techniek en de technologie. Techniek als afgeleide van de technologische ontwikkeling wordt als een moeilijk te begrijpen en te grijpen fenomeen omschreven. Techniek wordt meestal aangepast, technologie lijkt onaantastbaar. Gebouwprodukten laten veranderingen in de eigen technologie slechts beetje bij beetje toe. Verbeteringen met betrekking tot de produktie in de bouwsector worden gerelateerd aan de verfijning van de bouwtechniek. Maar verfijningen op technisch niveau moeten het uiteindelijk afleggen tegen de technologische ontwikkelingen waarin meerdere aspecten met eenduidige doelen worden aangepakt, zoals bijvoorbeeld is gebleken in de vliegtuigindustrie. Fokker bouwde vliegtuigen uit houten onderdelen die werden bespannen met doek. Na de oorlog werden aluminium sandwichconstructies ontwikkeld om de concurrentie internationaal beter bij te kunnen benen. De toepassing en verdere ontwikkeling van de lijmtechnologie (de techniek was bekend) speelde daarbij een belangrijke rol.

Architectonisch verantwoord
De Alcoa Bouwgroep wordt door Johan van Setten verder toegelicht. Deze bundeling van bedrijven binnen Alcoa levert produkten voor de bouwsector, als lekdorpels, gevelsystemen - 'architectonisch verantwoord', volgens Johan, 'maar schiet u er gerust gaten in' -, rookgasafvoerkanalen, schoorstenen, balkonhekken en 'last but not least' een multiplu. Produkten die gemaakt worden door bedrijven als Allpro, Burgerhout, Compri Aluminium, Intal, Alcoa Systems, Sypla en de afdelingen bouwprodukten en masten binnen Alcoa. Alcoa Systems is al zo'n 2,5 jaar bezig met het bedenken en ontwikkelen van aluminium systemen in de bouw. Iwan van Bochove van dit bedrijf daagt in zijn lezing - waarvoor hij op zoek is gegaan naar spraakmakende projecten waar aluminium verantwoord is toegepast – de architecten uit om te komen tot meer creatieve toepassingen van aluminium in de bouw. Er is veel meer mogelijk met het materiaal. Extrusies zijn prima te combineren met gietdelen of andere verbindingstechnieken, zoals dat al veelvuldig gebeurt in de auto-industrie. Prachtige plaatjes van doorsneden van profielen sluiten zijn betoog of met een teleurstelling in de stem. Teleurstelling ten aanzien van de aanvragen die hem bereiken; er is immers veel meer mogelijk....

Bijna iedereen
Met een strikt rookverbod, gecombineerd met een helm als tooi en gemaskerd met bril, wordt vervolgens - bijna – iedereen uitgenodigd om de walserij en extrusieproduktie van dichtbij te bekijken. Je woont je in een andere wereld waar het gonst van de activiteit - voor, achter, naast en boven je beweegt aluminium zich voort - en waar kou niet bestaat, aangezien het vervormen van de massieve blokken de nodige temperatuur met zich meebrengt. Kilometers profiel en plaat of sheets gaan aan je voorbij.

Haagse stijl
De avond wordt na een heerlijk broodje afgesloten met een tegenlezing door Wim van de Kamer, partner van het Haagse architecten- en ontwerpbureau Archipel Ontwerpers. In willekeurige volgorde vlogen dia's voorbij waarop schetsen en afbeeldingen van de eerste vier prototypen van straatmeubilair voor de gemeente Den Haag zijn afgebeeld. Niet zomaar straatmeubilair overigens. Vier jaar geleden had het bureau ingeschreven op een prijsvraag van dezelfde gemeente en deze gewonnen. De gerealiseerde prototypen bestaan uit een bank, een prullenbak, een reclamezuil en een kiosk. Toegepaste materialen zijn voornamelijk roestvast staal, hout en granitobeton. Aluminium, aldus Wim, bleek vaak een te zwak constructief materiaal. In de binnenbak van de prullenmand zit overigens wel aluminium. Ook de puivulling van de kiosk is aluminiumkleurig. Stiekem is hier echter, door de uitvoerder, het staal aluminiumkleurig geschilderd. Op de vraag van Wim of er iemand in de zaal was die een oplossing wist voor de detaillering van de aluminiumaanslagen en sponningen die in de kiosk zijn toegepast, bleek een van de innovatieve geesten in de zaal even ingestort toen hij reageerde met het woordje 'kit'.... 

Anneke van Dijk
coördinator Booosting

aankondiging van deze activiteit