Verslag Booosting Bouwt: Rondje Scheveningse haven
27 mei 1997: De vis wordt steeds duurder betaald, want ook de Scheveningse haven laat zich omhoog stuwen in de vaart der volkeren. Toerisme verdringt de visindustrie en dat betekent een ander soort bouwwerken. Ook drie Booosting-leden hebben zich door de plaatselijke vernieuwingsdrang laten vangen: Jan Brouwer ontwierp het bedrijfsverzamelgebouw 'de Viermaster', Jouke Post zorgde voor een moderne uitbreiding bij rederij Jaczon en Eric Vreedenburgh maakte een opvallend stalen penthouse met uitzicht op de havenactiviteiten. Booosting ging er kijken.
Rondje Scheveningse haven
In de ooit zo ruige havenomgeving komt Welstand met de eis van.....baksteen. Jan Brouwer kan zich er nóg druk over maken. Maar alla, baksteen werd het en dat was voor hem een geheel nieuwe ervaring. Jan's innovatiedrang kreeg vorm in een zorgvuldige detaillering, waardoor bijvoorbeeld de dilatatievoegen lijken te ontbreken. Ze zijn er wel, maar fraai opgenomen in een onderbroken penant en voorzien van een gedeeltelijk verzonken strip-met-schaduwwerking. Wellicht een vloek voor de echte baksteenadepten, maar altijd beter dan het zichtbaar ontkennen van het dilatatieprobleem.
Voor Jouke Post speelde het baksteenprobleem niet. Hij werkte in het resterende industriële deel van de haven. Robuustheid is hier het credo, want met zware heftrucks en volgeladen vrachtauto's valt niet te spotten. Het werd dan ook een constructie van staal, met glas voor het kantoorgedeelte en sandwichpanelen voor de opslagruimte. De uitbouw verlegt de gevellijn zo'n 20 m richting waterkant en is nu dus een opvallend element op de havenkade. Om niet al te zeer te detoneren koos Jouke voor een opzet, die visueel enigszins de ritmisch opgebouwde gevel van de visafslag aan de overzijde weerspiegelt.
Eric Vreedenburgh nam ons daarna mee naar een andere wereld, geënt op de surfstranden van Californië. Want daar doet het penthouse nog het meest aan denken, aan een beachhouse, maar dan als een duiventil op driehoog. En dat terwijl gemeente Den Haag heeft besloten om geen dakopbouwen meer toe te laten. Daarbij komt dat het een opvallende constructie uit staal en glas is bovenop een vooroorlogs bakstenen pakhuis. Het is een wonder dat Welstand hiermee accoord ging. Binnen is het heerlijk toeven: ruim, licht, rustig. Vanuit de badkamer kun je de zee zien en er wordt gewerkt, gewoond en vergaderd.
Harry van Heeswijk (Bouwteam) kreeg er dus alle ruimte om uit te weiden over zijn odyssee: van architect (Cepezed) tot aannemer tot een soort contracting-manager. En dat alles om de kwaliteit te krijgen die anderen - lees de reguliere aannemerij - hem niet kunnen bieden. De drang tot technologische innovatie leidde tot een organisatorische vernieuwing die nog niet ten einde is. Harry filosofeert nu over teambuilding, want hij ’heeft de ontwerper nog niet onder controle’. Het zoeken is naar minder variaties bij het bouwen in componenten en dat alles met behoud van architectonische kwaliteit en zonder budgetoverschrijdingen. Sterk punt van Bouwteam is de directe inkoop, waardoor volgens de University of London circa 15 procent goedkoper wordt gebouwd. Eigenlijk zou de vishandel ook eens bij Van Heeswijk te rade moeten gaan....
Gerrit van Es, stedenbouwkundig havencoördinator, liet niet alleen zien hoezeer het havengebied wordt omgevormd tot woon- en recreatiegebied, hij presenteerde ook een nieuwe visie op de gevelwand. Hoe behoud je het sterk wisselende aanzicht van pakhuizen, loodsen, visrokerijen en dergelijke, een mix van laag- en middelhoogbouw, als er vervangende woningnieuwbouw moet plaatsvinden? En hoe maak je daarbij de grote kaveldiepte rendabel? Met behulp van de computer en als parameter per bouwlaag een maximale massa, is een nieuwe ontwerpmethodiek ontwikkeld. Vele variaties zijn mogelijk voor eenzelfde locatie, zodat projectontwikkelaars en architect toch min of meer hun eigen stokpaardjes kunnen berijden. Terwijl de gevelwand daarbij de historisch gegroeide ritmiek blijft vertonen. Het is overigens nog een studiemodel.
Conclusie: als het zo doorgaat met die Scheveningse haven, dan kan hij ook voor architectuurtoeristen nog een bijzonder bedevaartsoord worden.
Pieter de Mos
journalist
Aankondiging Booosting Bouwt ...
Cobouw Vrolijk penthouse voorbeeld vernieuwing Scheveningse haven