Toekomstvisie Mick Eekhout in Cobouw
24 september 2013: “Nederland is voorlopig wel uitgebouwd.” Dit citaat uit het FD van afgelopen weekend viel op als een heftige waarschuwing. Veel mensen in deze recessie denken dat de behoefte aan nieuwe gebouwen een tijd lang op een laag niveau blijft staan.
Toekomstvisie
Bouwend Nederland probeert om het huidige echelon aan bouwers nog zo lang mogelijk aan het werk te houden. Maar onnodigheid en inefficiëntie in de uitvoering van infrawerken rondom ons heen laten ons steeds meer twijfelen aan de bouwtaak en de toekomst van de bouw. Frits van Dongen zei het in het betreffende interview wel heel hard. De Rijksgebouwendienst is als beeld daarvan ook behoorlijk uitgeknepen.
In wezen is zijn denkrichting heel terecht. Maar de oplossing die hij aandraagt – om met jonge ontwerpers allerhande gedachten en uitvindingen samen te bundelen tot een toekomstvisie – lijkt toch erg op een bundeling van toevalligheden. Het zou goed zijn om daarnaast aan een onderbouwde en bediscussieerde samenhangende toekomst te werken. Er zou door een groep onafhankelijke denkers een toekomst bedacht en ontwikkeld kunnen worden voor de toekomst van de gebouwde omgeving in Nederland. En dan zonder directe belangen van architecten en aannemers die geen werk hebben of binnenkort hun portefeuille zien opdrogen.
In deze column heb ik al vaker gepleit voor een denktank in de richting van Nederland 2040. Hoe zou de samenleving er over ongeveer 25 jaar uit kunnen zien, welke behoefte aan gebouwen zal er dan zijn, hoe verhoudt die vraag zich dan ten opzicht van het huidige bestand? Wat is daar in de tussentijd aan te doen? Welke ‘no regret’ beslissingen aangaande gebouwen kunnen we nemen voor een efficiënte financiering? En tenslotte: wat wordt dan de taak van de ontwerpers en van de uitvoerders in de bouw? Daaruit is pas de toekomst van onze vakgenoten af te leiden.
Ik loop al een paar jaar met dat idee rond, maar het is gevaarlijk. En moeilijk. Op mijn faculteit Bouwkunde heb ik nog nauwelijks reflecties gehad. Eén atelier van de vorige rijksbouwmeester Liesbeth van der Pol hield zich er slechts mee bezig. Onze toekomst moet multidisciplinair bediscussieerd worden. Een gedegen toekomstverkenning vergt inspanning van velen, want het is de toekomst van ons allen.
Mick Eekhout
hoogleraar TU Delft en directeur Octatube
Eekhout voert de redactie van het Booosting jubileumboek dat tal van bouwtoekomstvisies zal bevatten van Booosting-experts en op 11-12-'13 wordt toegelicht en uitgereikt.
Booosting 25! Bouwinnovatie maakt de toekomst!