Verslag explosief omvormen in staal

07 maart 2000: Verslag van het bedrijfsbezoek aan Exploform

Nieuwe vormgevingstechniek biedt architect veel creatieve kansen

Volgens Hugo Groeneveld van Exploform is het principe simpel: onder water wordt door middel van een explosie een vlakke stalen plaat met behulp van een matrijs gevormd tot een produkt. De matrijs is relatief goedkoop omdat deze wordt gemaakt van materialen als plaatstaal, beton, MDF, hars, polystyreen etc.
Belangrijk voordeel van de techniek explosievormen is dat, tegen relatief lage kosten, complex gevormde producten met grote afmetingen in kleine series kunnen worden gemaakt. Een halve bol bijvoorbeeld met een diameter van 5m is geen bezwaar. En dat is aantrekkelijk voor de bouw, want de bouw werkt graag met grote elementen.

Groeneveld geeft buiten een demonstratie van explosievormen. Het explosief ligt buiten de waterbak en is nog niet aangesloten. De aanwezigen kunnen het rustig en zonder gevaar van dichtbij bekijken.

Volgens Michiel Cohen zoek de bouw naar grotere en lichtere gevelelementen. Belangrijk daarbij is dat uitbundige vormen kunnen worden gerealiseerd. Vervelend zijn de kosten voor matrijzen. Vormingstechnieken zijn te duur voor de bouw en kunnen bovendien alleen kleine produkten aan. Toen Cohen jaren geleden over explosievormen in de USA las, is hij gelijk met TNO gaan praten. Het resultaat daarvan is Exploform: een samenwerkingsverband tussen TNO, Antonius Vesselheads BV en Van Dam, Fabriek van Plaatwerken BV. Cohen ziet vooral mogelijkheden op het gebied van integratie van functies met explosievormen. Bijvoorbeeld door een kozijn te explosievormen in een gevelelement. Een voorbeeld hiervan werd getoond: een sandwich gevelelement waarin in de buitenplaat een kozijn is geëxplosievormd. “Een mooi en goed voorbeeld van hoe je verschillende bouwproducten in één element kunt integreren. Het samenstel wint duidelijk aan kwaliteit en het is bovendien met een minimum aan arbeid te monteren. Naast esthetische mogelijkheden biedt explosievormen dus ook duidelijk mogelijkheden voor het verbeteren van de integrale kwaliteit en het verlagen van de kosten.” aldus Cohen.

En dan de spectaculaire demonstratie:
De springmeester vraagt ons ver van de bak, op veilige afstand van ca. 25 meter achter een lijn te gaan staan. Hij  monteert de springstof. De aanwezigen stoppen de vingers in de oren. Dan volgt een explosie die het water hoog uit de bak doet slaan. Nieuwsgierigen willen al naar het werkstuk toelopen, maar de springmeester vraagt nog even te wachten zodat hij de situatie kan controleren en het sein ‘veilig’ kan geven. Vervolgens schiet het gezelschap toe. Het geëxplosievormde werkstuk bestaat uit een roestvrij stalen plaat waarin in reliëf het woord ‘Exploform’ is gevormd.
De naamplaat ziet er goed uit.
De vraag rijst op wat je met deze techniek állemaal kunt doen in de bouw? Antwoord: véél!

Nico Noort
Algemeen bestuurslid

Aankondiging Explosief omvormen in staal