Verslag projectbezoek Werkgroep Innovatief Transformeren
10 december 2012: De kick-off van de Werkgroep Innovatief Transformeren (WIT) in augustus had een informatief karakter waarin het thema, de context, mogelijke studies, subthema's en (subsidie)regelingen de revue passeerden. Naar aanleiding van de feedback na deze kick-off en inschrijving tot deelname aan de werkgroep van 20-25 aangeslotenen heeft Booosting besloten op 22 november een tweede bijeenkomst te organiseren waarbij de content centraal stond.
Tijdens deze laatste bijeenkomst zijn vier voorgeselecteerde cases gepresenteerd op thematische locatie, het voormalig Techniekmuseum in Delft, dat momenteel door cepezed getransformeerd wordt tot creatief cluster.
Eerst zijn de vier cases gepresenteerd, waarna aanwezigen in groepjes per casus een quickscan naar de (on)mogelijkheden voor transformatie hebben gedaan. De Rijksgebouwendienst (RGD) heeft een drietal projecten ingebracht welke representatief zijn voor het portfolio van gebouwen welke de RGD de komende jaren wenst af te stoten. Leo Hendriks heeft het afstootbeleid en de methodologie (ABC met crowdsourcing) toegelicht waarna Marc van Roosmalen de cases in context heeft geplaatst. De RGD cases zijn: het voormalige Belastingdienstkantoor in Maastricht, het huidige Belastingkantoor in Emmen en het voormalige Interpolgebouw aan de Raamweg in Den Haag.
De hoge leegstand van kantoorgebouwen maakt deze een logische topic. De werkgroep heeft echter als doel innovatief transformeren in een breed kader te onderzoeken. De vierde casus, de doorzonwoning, aangedragen door Piet Vollaard Archined zorgt hiervoor. De doorzonwoning is naar alle waarschijnlijkheid het meest voorkomende woningtype in Nederland. De woning kent vele variaties maar kenmerkt zich altijd door de dubbele beuk en zijdelingse schakeling waaruit een standaardindeling voortkomt.
Gedurende het 2e deel van de bijeenkomst hebben de deelnemers in groepjes de context, locatie, plattegronden en details van iedere casus onder de loep genomen. Hieruit kwam naar voren dat, alvorens de deelnemers over kunnen gaan naar het ontwerp & techniek, er eerst aan een aantal stappen voldaan moet zijn. Ten eerste dient onderzocht te worden of en welke mogelijkheden het gebouw biedt binnen haar omgeving. Indien hier kansen gesignaleerd worden dient vervolgens draagvlak bij stakeholders gezocht te worden. Als draagvlak gevonden is, dan kan verder onderzocht worden hoe het gebouw geheel dan wel gedeeltelijk en mogelijk gefaseerd getransformeerd kan worden.
De grote hoeveelheid ruimte in en rond het gebouw worden bij de casus in Maastricht als grootste kwaliteit geïdentificeerd. De noodzaak voor een realistisch verdienmodel wordt hier benadrukt. De ruimte rond het gebouw gebruiken voor programma om voorfinanciering te realiseren voor de transformatie, wordt hierbij als oplossingsrichting geschetst. Over de casus in Emmen zijn de deelnemers over het algemeen sceptischer. De situatie van het gebouw biedt beperkte mogelijkheden voor mogelijk een outletmarkt, starters-, kluswoningen of begeleid wonen. Hierbij dient echter eerst onderzocht te worden of hier lokaal vraag naar is. Duidelijk is dat het gebouw veel eigen initiatief nodig heeft en standaardoplossingen niet voldoende zullen zijn. De casus in Den Haag wordt als meest kansrijk beschouwd. Allereerst heeft het gebouw een goede locatie tussen het centrum van Den Haag en het strand (Scheveningen) met goede bereikbaarheid per auto en ov. Het oudste gedeelte van het project heeft een authentieke uitstraling.
Concepten voor transformatie kunnen zich voor deze casus daarom allereerst richten op het interieur. Als mogelijkheid wordt hiervoor het doos-in-doos-principe genoemd waarin een divers programma gerealiseerd kan worden (woningen, kantoren, short stay hotel / woning of wellicht zorghotel). De doorzonwoning onderscheidt zich binnen de cases doordat dit niet op een enkel (kantoor)gebouw gaat maar een generieke woning. Als voornaamste kansen voor de doorzonwoning van de toekomst worden genoemd: bewoners blijven graag steeds langer thuis wonen; er is behoefte aan betaalbare (starters)woningen; er wordt in de nabije toekomst een nieuwe energielabel verwacht. De doorzonwoning is in de breedte beperkt maar biedt juist kansen aan de voor-, achter- en bovenzijde. Hier kan tegelijkertijd worden uitgebreid terwijl klimaat en comfort wordt verbeterd. Een enkele doorzonwoning kan dienst doen als prototype om innovatieve oplossingen te testen en demonstreren met als uiteindelijke doel doorzonwoningen door heel Nederland in serie op maat te transformeren.
Booosting inventariseert momenteel de mogelijkheden voor het vervolgtraject binnen de werkgroep en zal hier t.z.t. over informeren. Ideeën en suggesties zijn zeer welkom per mail. U kunt natuurlijk ook contact met ons opnemen, Jasper Moelker of Jolanda Steenhouwer zijn u graag van dienst.
Aankondiging Transformatie Techniekmuseum
Presentaties Transformatie Techniekmuseum