Verslag Een frisse wind door de architectuur

20 december 2001: Verslag van de bijeenkomst Een frisse wind door de architectuur over natuurlijk ventileren: De ideale combinatie van natuurlijk ventileren en optimaal binnenklimaat is nog niet gevonden

Een frisse wind door de architectuurIdeale combinatie van natuurlijk ventileren en optimaal binnenklimaat is nog niet gevonden

Een frisse wind door de architectuur was het onderwerp van deze middag, waarin we te gast waren bij de faculteit TBM (Techniek, Bestuur, Management) van de TU-Delft

Erik Paardekooper van IAA-architecten te Delft lichtte zijn ontwerp toe, de nieuwbouw van de faculteit van TBM is tegen een eerder gerealiseerd gedeelte van Van den Broek en Bakema gebouwd. Duurzaam bouwen vormt een belangrijke invalshoek in het werk van IAA-architecten en ook in dit gebouw is dat merkbaar. Het gebruik van Larikshout voor de binnenkozijnen en terrassen geeft een warm accent. De ventilatieroosters boven de raamkozijnen zijn vraaggestuurd. Een centrale computer bepaalt de stand, waarbij ‘s nachts, als het gebouw verlaten is, de roosters worden opengezet om (de betonconstructie van) het gebouw te koelen. Overdag bepalen de weersomstandigheden hoever de individuele roosters open staan.

Tijdens de rondleiding bleek dat windbelasting en temperatuur aanzienlijk variëren rondom een groot gebouw. Mensen hebben ook hun eigen voorkeur hieromtrent. Een aantal roosters is dan ook in de winterperiode afgeplakt.

Evert Hasselaar heeft veel onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de ventilatie in de woningbouw. Zijn credo: natuurlijk zo lang het kan en mechanisch zo lang het moet. Voor gebouwen is het belangrijk dat er grote gevelopeningen zijn voor het binnenhalen van ventilatielucht. Een onthutsende conclusie van een van zijn onderzoeken was dat veel ventilatiesysteem van nieuwbouwwoningen na zes jaar nog minder dan de helft van de initiële ventilatiecapaciteit bezitten. Veel woningen zijn dan te vochtig met alle gevolgen voor de gezondheid van dien. Testen met ventilatiesystemen die gebruik maakten van de warmte/koelte van de ondergrond bleken te kunnen stranden op geheel andere onbedachte problemen als sterke condensvorming of een verdwaalde mol die in het ondergrondse ventilatiekanaal terecht kwam. Kortom wees voorzichtig bij het toepassen van mechanische systemen.

Jacques Pepels van bureau Kanters & Partners, gaf als invalshoek dat het er niet om gaat zo veel mogelijk functies (verwarming, koeling, luchtbevochtiging) in het ventilatiesysteem te combineren. Het gaat er juist om gaat de gescheiden functies zo optimaal mogelijk in het gebouw te combineren. Meer bouwen met minder techniek is zijn motto. Zo is verwarming het meest effectief in de vloer en koeling het meest effectief aan het plafond. Door met dergelijke principes rekening te houden bij het ontwerpen van bouwcomponenten en installaties ontstaan flexibele en doelmatige installatiesystemen in gebouwen.

Jan Brouwer XX architecten gaf afsluitend een korte review van enkele fraaie internationale (klimaat-)geveloplossingen die al of niet gebruik maken van dubbele gevels. Ook prikkelde hij de aanwezigen met zijn laatste gedachten over klimaatgevels. Juist in de aanwezige complexiteit van het ontwerpen van klimaatgevels ligt de uitdaging besloten om een optimale oplossing te vinden.

Nadat ik de sprekers enige vragen stelde over hun invalshoeken voor het oplossen van het ventilatieprobleem, brak er een levendige discussie los waarin bleek dat er zeker geen universeel geldende oplossingen zijn voor dit probleem. De discussie bewoog zich van combineren van klimaatfuncties in zogenaamde hybride systemen naar het bouwkundig optimaal integreren van standaardcomponenten naar projectspecifieke oplossingen als klimaatgevels.

Alle ruimte voor Booosters dus om hun creativiteit en denkvermogens op los te laten.

Harm Boomsma
Directeur Boomsma Innovations
Algemeen bestuurslid Booosting

Aankondiging Een frisse wind door de architectuur