Verslag TRIZ workshop: Innovatie op z’n Russisch

22 februari 2003: Er hing een bijna sektarische sfeer, die late namiddag van 19 februari jl. op de bovenste verdieping van het Delftse Bouwkundegebouw. Patrick Hendriks (Original Copy) maakte het selecte gezelschap deelgenoot van de welhaast esoterische wereld van gestructureerde innovatiemethodes, doorspekt met afkortingen, rijtjes, schema’s en matrices.

Innovatie op z’n Russisch

Contradities
Het verhaal begint bij Genrich Altshuller, een zonderlinge Russische ambtenaar belast met patentaanvragen. Altshuller leefde van 1926 tot 1999 en heeft gedurende zijn carrière vier miljoen (!) patenten geanalyseerd. Hij ontdekte o.a. dat de evolutie van technologie niet chaotisch verloopt en dat 98% van de ‘ontdekkingen’ simpelweg is gebaseerd op het recyclen van bestaande kennis. Altshuller stelde dat je creativiteit systematisch kunt organiseren en zodoende tot innovaties kunt komen. Door al die vier miljoen patenten te rubriceren naar type probleem en type oplossing onderscheidde hij uiteindelijk 40 innovatieve principes. Hij wist elke nieuwe vinding terug te brengen tot het compromisloos oplossen van een contradictie tussen twee productkenmerken. Een soort anti-poldermodel. In totaal onderscheidde hij 39 van zulke kenmerken (bijv. lengte, sterkte, aanpasbaarheid, vorm, productiviteit, precisie, complexiteit etc.). Voor elke combinatie van twee kenmerken bekeek hij welke van de 40 innovatieve principes de meest succesvolle gebleken waren. Het resultaat is een matrix van 39 bij 39, waarbij in elk vakje verwezen wordt naar enkele van de 40 innovatieprincipes. Altshuller noemde zijn gedachtegoed Theorie voor Inventieve Probleemoplossing in het Russisch afgekort tot TRIZ.

Triz en Sips
Voor degenen die er niet bij waren begint het waarschijnlijk nu te duizelen. Een voorbeeld: stel je wilt dat het voor verpleegkundigen mogelijk wordt sneller wonden te inspecteren (te verbeteren kenmerk: tijdverlies), zonder dat dit ingewikkelder wordt (verslechterend kenmerk: moeilijkheid van waarneming). Op het kruispunt van de twee genoemde kenmerken in de matrix staan vier getallen, een ervan is 32. Dit kan de creatieve geest op het idee brengen transparante pleisters te ontwikkelen.
Gebaseerd op de bovenstaande ideeën is vervolgens SIPS ontwikkeld; Systematic Innovation and Problem Solving. De SIPS-aanpak omvat de TRIZ-methode als een van de voornaamste schakels. Een ander onderdeel van deze methode om op inventieve problemen op te lossen, is Root Cause Analysis; het doordringen tot het wezen van het probleem. Als de kern is terug te voeren op een contradictie dan komt TRIZ weer in beeld.

Voor het twintigtal aanwezigen werd die middag de wonderlijke wereld van gesystematiseerde innovaties en gestructureerde creativiteit geopend. Ogenschijnlijke paradoxen maar, zoals ons door Patrick Hendriks werd voorgespiegeld, dan wordt het eigenlijk pas interessant.


Maarten Willems
secretaris Booosting | docent TU/e Bouwkunde

Aankondiging en programma workshop Triz for Booosting