Verslag 15 jaar Booosting - Jan Westra

14 januari 2004: Over jarig zijn

Over jarig zijn.
Een impressie van het derde lustrum door dagvoorzitter Jan Westra.

Een goed gevulde zaal. Geroezemoes. Oude bekenden. Veel wensen. Het leek een echte TUEsday te worden. De tafels getuigen guitig van de drie O’s die ooit in de krochten van het designcentrum in Rotterdam werden verbonden met samenwerkende teams en gebouwonderdelen. De naam riep weerstand op, omdat je de naam kon interpreteren en voor eigen gebruik kon maken of breken. Die naam is sterk gebleken.
Ik blijf erbij dat een sterke naam veel geneuzel voorkomt, maar de naam introduceert ook verwachtingen. In die zin is elk lustrum een test. Voor de getrouwen onder ons wederom een ideale gelegenheid opnieuw de bouw aan de kaak te stellen. Vijftien jaar na oprichting wordt een feestje georganiseerd onder de bedrukte titel belemmering.
Bevrijding had het moeten heten. Bevrijd van het juk van de verstrengelde krachten die de bouw nog steeds tot een ongelukkig, onhandig en onverdroten gebeuren maakt.

De doelstelling van bOOOsting leidt gemakkelijk tot verheven verwachtingen. Zeker wanneer na verloop van tijd blijkt dat de resultaten niet tot een omwenteling hebben geleid in het bouwen. De oprichters behoorden tot de categorie ontwerpers die de techniek niet op zijn beloop lieten. Hun producten staan daarmee model voor datgene wat onder de collectieve benadering van de stichting op grotere schaal zou kunnen plaats vinden. Wanneer de projecten worden geturfd kan uiteraard geconcludeerd worden dat het zo'n vaart nog niet loopt. Maar dat is gemeten aan de pretenties en potenties van de aangeslotenen en belangstellenden in mijn ogen slechts schijn. Het gaat toch in eerste instantie om de actie zelve. Een poging zonder formele stuurgroepen en commissies de partijen dichter bij elkaar te brengen en te leren van ervaringen en kansen. De structuur van een stichting met stimulerende en activerende initiatieven is historisch gezien uniek. Daar waar vroegere pogingen in formele structuren stuk liepen op het vraagstuk van de positieverbetering van de bouwproductie wordt binnen bOOOsting getracht vanaf de basis van de betrokken partijen het vizier te openen. Niet met de verheven verwachting maar wel met de inspiratie van de samenwerking.

De sprekers worden opgelijnd en het bekende mediaspel kan beginnen. Ik zag mijzelf al opereren als Felix Rottenberg die een tribune met deskundigen trachtte te bewegen tot confronterende uitspraken over water en wegen in Nederland, of over het bebouwen van het landschap met doelgroepwoningen. Met een hoog gehalte NNAO’ers als aanspreekpunten, met CW, MZ, DF etc.

Onze sprekers blijken zeer geschikt voor het gebeuren. Ze spreken de taal die intrinsiek uit hun metier of belangstelling voortkomt. Niet echt confronterend en zeker niet over de schreef:
Habraken revisited;
De aannemer met goede bedoelingen;
Twijfel over de economische betekenis van innovatie;
De immer aanwezige successtory;
Een op popsongs geïnspireerde grootindustrieel;
De zin en onzin van productontwikkeling;
Het boek met hilarische ontwerpjes;
De ontrafeling en de onttakeling van het voorbereidende proces
en
als complete verrassing de ontboezeming van de voorzitter van de BNA over een eigen project gehuld in bloempotten.
Booosting ten voeten uit.
Ongestructureerd, onvervaard, ontegenzeggelijk.
De zaal kwam langzamerhand los. De studenten waren het meest opbouwend: laat Booosting een sturende factor in het proces zijn: ze zijn nu zo lang bezig en actief dat er best wat meer verantwoordelijkheden mogen worden verwacht.
Ik had van tevoren gewaarschuwd voor nieuwe wijn in oude zakken, het thema van de vorige lustrumviering zo bleek toen. Maar de discussie werd toch keurig in dat perspectief geplaatst door MC die als geen ander de juiste stemming voor een pittige lunchhap kan verzorgen.

Aangeslotenen zijn in beginsel niet direct op zoek naar marktvergroting of financieel gewin. De spin-off is belangrijker. Steeds meer partijen in het bouwgebeuren vragen om technische informatie. Folders en productinformatie is niet altijd voldoende. BOOOsting zet de deuren op een kier door eigen ervaringen te delen met anderen. Maar ook door langzaam maar zeker vaste banden aan te gaan met de aanpalende disciplines. De methode die daarbij wordt gehanteerd is weinig dogmatisch. Er worden geen lijvige rapporten geschreven, er worden geen werkgroepen in het leven geroepen, oppervlakkig gezien lijkt het eerder een vereniging die de leden bezig houdt met volwaardige en amusante avonden met prikkels die op de plek door het bedrijf worden opgewekt in workshop- of sessieverband. Voor de buitenstaander die uit is op nieuwe producten en onbeperkte markten kan dat leiden tot het oordeel dat er weinig te halen valt. Dergelijke gevolgtrekkingen echter onderstrepen naar mijn gevoel de onzekerheid van de toeschouwer. Onzeker met betrekking tot het onderwerp, maar ook onzeker met betrekking tot het instrumentarium. De industriële productie die ons leven begeleidt en bedreigt wordt door hen moeizaam tegenover de bouwproductie geplaatst. Booosting wordt vaak met die optiek bekeken. De bouw is een onbeschrijflijk feest dat zich naarmate de technologie voortschrijdt schijnt te moeten gaan meten met de nieuwkomers. Ik vind dat een kortzichtig en weinig verhelderend standpunt. De lol van het bouwen de smaak van het maken: dat is wat de bOOOstingaanhang bindt; dat is een groots goed.

Het gezelschapsspel onder leiding van een enthousiaste Syntenswoman werd serieus gespeeld, maar leidde uiteraard tot nietszeggende uitspraken die nauwelijks enige commotie veroorzaakten. Het lijkt of wij met zo velen verzameld in deze omgeving, maar ook in andere onvergelijkbare omstandigheden worden uitgenodigd tot een tijdverdrijf dat in de organisatie de aandacht vraagt en ook krijgt, maar uiteindelijk niets oplevert dat een wending zou kunnen veroorzaken. Dat komt omdat in dergelijke exercities weinigen echt worden aangesproken. Bijzondere resultaten ontstaan als er iets op het spel staat. Innovaties liggen niet voor het oprapen in praatgroepen ze moeten worden bevochten in oneigenlijke kring waarin ze overigens vaak niet eens als zodanig worden herkend, om vervolgens in geheel andere omstandigheden te worden geïntroduceerd of gelanceerd buiten de kring. Bijzondere prestaties in de bouw waar we met trots op terug kunnen kijken zijn zo liet de dag ook zien zijn vooral elitair: voor een klein geïnformeerd en select publiek, als opgave vaak buitenissig en bijzonder en als vervolg af te raden. Je kunt bewondering hebben voor degenen die steeds maar weer op nieuw proberen en zich niet overgeven aan de terreur van de markt, die zich juist de afgelopen vijftien jaar in tegenovergestelde richting heeft bewogen: een tot bloei gekomen belangstelling voor de retroperspectieve productie van onze herinnering.

De Raad van Advies wordt steeds groter. Aan meerdere tafels, luidruchtig, gezellig en veel cadeaus. Er komt natuurlijk een tijd dat zij meer leden bevat dan Booosting zelf. Dan zijn we nog niet jarig.

Westra is architect en decaan van de faculteit Bouwkunde (TU/e), hij is mede-oprichter van Booosting