Janboel #24 - Jan W
14 december 1998: Jan Brouwer en Jan Westra maken er in BouwWereld een Janboel van. Dat betekent een jaar lang genieten van hun briefwisseling over architectuur. Deze laatste editie van Jan Westra is geplaatst in BouwWereld 23 d.d. 14 december 1998.
Janboel #24 - Jan W
Hallo Jan,
Met Kerstmis voor de deur is het een goede gewoonte ons te bezinnen. Zeker nu wij hebben afgesproken onze onderonsjes niet langer voort te zetten. Traditie is er om gebroken te worden, anders wordt het een sleur.
In deze sombere tijd van het jaar worden gebouwen opgetuigd, ruimten worden versierd, bomen worden verlicht. Als je door de oogharen kijkt dan valt een gelijkenis met het bouwen op. Wij draperen de constructies met steeds meer tooi. Sommige bouwwerken lijken zelfs op kerstgeschenken. Architecture is covering one thing with another thing to imitate a third thing which if it were genuine would not be desirable at all.
Zet deze uitspraak van Eidlitz uit 1902 eens af tegen de huidige bouwpraktijk. Tegenwoordig is elke bekleding te koop. De toeleverende industrie heeft pasklare antwoorden per m2, per m3 tegen gegarandeerde prestaties en prijzen. De architect geeft - soms noodgedwongen, maar vaak uit onvermogen of desinteresse - de uitwerking uit handen, maar toch is de architectuur zelden zo rijk in uitdossing en variatie geweest. Ra, Ra. De architectuur is zondig geworden: het lijkt soms wel of zij de techniek uitdaagt tot verboden relaties. Alles kan, alles mag, wat vroeger niet mocht, is nu in. De waardering voor het architectonisch product is evenwel niet zozeer meer verbonden met het oorspronkelijke concept, maar meer met de verpakking van die gedachte waar de gebruiker of bezoeker mee wordt geconfronteerd. Het Kerstfeest wordt in betekenis ondergesneeuwd door prefab versiering, gebouwen dragen maskers als verleiding of afleiding. Daarin schuilt de overeenkomst tussen kunstboom en bouwkunst. Bakema heeft het ooit plastisch uitgedrukt: als op het toilet in de detaillering te zien is waar het om gaat, dan ben je geslaagd. Dan ben je boven Jan.
Dat het volgend jaar voor jou veel stof en weinig gruis mag opleveren.
Season's Wreetings
Jan (Westra)