Janboel #18
21 september 1998: Jan Brouwer en Jan Westra maken er in BouwWereld een Janboel van. Dat betekent een jaar lang genieten van hun briefwisseling over architectuur. Deze editie is geplaatst in BouwWereld 17 d.d. 21 september 1998.
Janboel #18
Beste Jan,
'Quo Vadis BNA?' In 1921 verscheen in het Bouwkundig Weekblad een artikel van de hand van J.B. van Loghem met deze titel. Ik citeer hier één karakteristieke zin uit, hoewel het gehele artikel de moeite waard is om als BouwWereld column dienst te doen.
'dan eischen wij een behoorlijk bestaan en houden onze geest frisch door zelfwerkzaamheid aan het gemeenschappelijke gebouw en we werpen den ambtenaars bent omver die onzen geest verlamt.'
Een merkwaardige stelling zeker voor 1921. Architecten zijn altijd 'spreekstalmeesterend' door het land getrokken om vermeende wantoestanden te signaleren. Architectuur is, zoals jij ook aantoont in je columns, net een circus. Een beestenspul eigenlijk stinkend naar zaagsel en stront. Maar de BNA brengt daar verandering in. Ik citeer hier uit de nieuwe gedragsregels. regel 4.2. 'De architect spreekt niet negatief over collega's noch over hun werk zonder hen hiervan in kennis te stellen.' De architectencafé's en de bilaterale borrelpraat dient vanaf heden over het weer te gaan kennelijk. Het leven wordt minder interessant. Van Loghem heeft het in1921 al aangegeven: Kanker maar lekker op ambtenaren.
Nog één zin uit het een het verslag van een BNA-vergadering uit 1922: 'De illusie van de architecten, als zouden de kapitalistische maatschappij nog eenig verlangen hebben naar schoonheid en daarom hun arbeid waardeeren. De kapitalistische maatschappij heeft lak aan hen; de ambtenaren delen de lakens uit.'
In de Kreeftenquadrille uit Alice in Wonderland teken ik het volgende versje op:
Ik kwam langs zijn tuintje en zag met één oog
Hoe de Panter de Uil bij het eten bedroog
De Panter nam alles, het vlees en de jus
en de Uil kreeg het bord als zijn deel van 't menu
Toen alles schoon op was mocht Uil heel royaal
De lepel als aandenken houden van 't maal
Maar de Panter, die nam mes en vork in één poot
en uiteindelijk sloeg hij de Uil daarmee dood.
Wij kennen de uilen en de panters, we mogen hun namen niet meer noemen. Echt een beestenspul.
Je Jan (Brouwer)