Janboel #15
13 juli 1998: Jan Brouwer en Jan Westra maken er in BouwWereld een Janboel van. Dat betekent een jaar lang genieten van hun briefwisseling over architectuur. Deze editie is geplaatst in BouwWereld 14 d.d. 13 juli 1998.
Janboel #15
Beste Jan,
Architecten zijn noodzakelijk als smaakmaker en als een soort aperitief bij de maaltijd, maar daarna nemen anderen 't over. Die anderen weten hoe de grote wereld in elkaar steekt en waar het geld te halen valt. De business tolereert de architect uit min of meer commerciële overwegingen, maar als ze zouden kunnen, zonder gezichtsverlies, dan zouden ze hem of haar uitschakelen en het zelf doen. In Amerika is dat proces al veel langer aan de gang en wordt de architect in vele projecten louter nog ingehuurd als marionet die met zijn beschermde autoriteit en handtekening kan zorgen voor een bouwaanvraag. In Nederland is dat zelfs niet nodig.
Een ochtend op een bijeenkomst van de Welstand, waar dan ook in dit land, zal tonen, dat met betrekking tot architectuur waar wij het zo graag over hebben, slechts een enkel plan de toets kan weerstaan; het gros komt uit de kokers van ondernemingen die architectuur beschouwen als een mogelijkheid om omzet te vergroten. Met een dakkapel of een serre, met een verbouwing of een volledig nieuw plan, het maakt niet uit. De meeste plannen worden uiteindelijke wel gerealiseerd. Het is opvallend dat in de opleiding van architect de beslommeringen van de dagelijkse praktijk en het gegeven dat je niet alleen staat maar dat je constant wordt belaagd, geen grote rol speelt. Nog steeds ligt de aandacht bij de opvoeding van de ontwerper die zo goed mogelijk uitgerust de praktijk tegemoet kan gaan. Er zijn instellingen die proberen naarstig studenten op te leiden tot ondernemers die zich in het mijnenveld van de architectuur kunnen handhaven. En er zijn afgestudeerden die het lukt om van meet af aan de start te maken die wordt gedroomd. Net zoals tegenwoordig een popgroep in de picture komt, verschijnen met enige regelmaat jonge architecten die het maken aan het firmament. Deze bureaus drijven als stiropor-bolletjes op een grote emmer vloeistof waarop de rest van de architectuur tot stand komt.
Een opleiding die zich niet wenst te conformeren aan de smaak van de tijd zal moeten proberen de intrinsieke kwaliteit van het vak te bewaken. Het wordt tijd dat verschillende opleidingen zich uitspreken over de doelen en taken die daarbij verwezenlijkt dienen te worden. Eindhoven draagt de signatuur van opleiding waarin alle aspecten van het vak aan bod komen. Geschraagd door de multidisciplinaire structuur van de faculteit is het mogelijk om architectuur te maken die zich op die aspecten kan laten bevragen. Architectuur Maakt Eindhoven als credo. Maken wordt daarin bedoeld als waarmaken. Het waarmaken van het gedachtengoed, maar ook van het onroerend goed. En zoals je ziet maakt de afkorting van het credo de ziel uit van de opleiding. Althans in mijn ogen. Als opleidingsdirecteur in Delft met je deze zaken scherp zien en houden. Hoe is het met de profilering?
Wreetings, Jan (Westra)