mOOOi, mijns inziens #4: Mooie gedachten

01 augustus 1994: De rubriek mOOOi, mijns inziens heeft als motto: inspireer de lezer met een commentaar, een belijdenis haast, waarin mooi de hoofdrol speelt uiteraard binnen het kader van het aandachtsveld van Booosting. Een onbezonnen moment en je zegt ja en wordt vervolgens in stilte gepijnigd met de vraag wat echt mooi is. Deze moooi is van architect Jouke Post

mOOOi, mijns inziens #4
Mooie gedachten van Jouke Post

‘Maar meneer, zo is het toch ook mooi’. Dagelijks word ik met deze tekst geconfronteerd door leveranciers, bouwers, opdrachtgevers en aanverwanten die zich over mijn tekeningen buigen. Bij een beetje project wordt deze zin de 750 en 1.000 keer uitgesproken. Aan de architect om in te schatten of er wordt meegeholpen, meer te verdienen of minder uit te geven. In ieder geval heeft iedereen verstand van mooi en schroomt niet dat kenbaar te maken.

Excursies gaan ook vaak naar mooi, veelal beeldende kunst, die men mooi ‘moet’ vinden. Excursies naar gebouwen zijn specifieker en leiden vaak tot discussies over mooi. Meningen veranderen dan nog wel eens, mooi moet dan ontdekt worden. De gemiddelde kijker vindt de woning van Mart Stam in Praag niet mooi, maar na een opleiding van een half uur is de mening vaak gewijzigd. Het is altijd een spanning tussen subjectief en objectief. Je vindt iets ergens van, een gebouw, auto of een vaas en hebt dan te maken met het analyseren waarom. Het proces is begonnen. Vind ik het mooi door de verrassing en is dat later nog zo, als de tijd de verrassing heeft ingehaald? En is het echt mooi? Het kapelletje van Ronchamp hoort voor mij bij de laatste categorie. Evenals het Booster-station van Marcel Vroom in Nieuwsbrief 23. Bij de projecten van Calatrava is er een aantal dat altijd mooi zal blijven en het dus uiteindelijk ook echt blijken te zijn. De trap van Eva Jiricna door Eric Vreedenburgh beschreven in Nieuwsbrief 22 en het gebouw van Western Morning News door Jan Westra bewonderd in Nieuwsbrief 21, hoort bij mij bij de 1e categorie, mooi door verrassing en daarmee tijdelijk. Gebouwen zijn meestal slechts mooi in de ruwbouw als skelet. Met de cladding komt vaak de klad er in. In de préclad-fase waren de Delftse Poort in Rotterdam en de Haagse Poort in Den Haag mooi. Je verwacht dan ook dat het steeds mooier wordt, maar dat gebeurt zelden. Ons sportproject in Den Haag is ook al te ver heen. Toen de staalconstructie stond heb ik in de bouwvergadering voorgesteld het zo te laten, het was mooi zo. Eén van de opdrachtgevers was het er mee eens, de anderen dachten dat ik nu echt artiest was geworden. Ik heb ze kunnen geruststellen; het wordt toch maar afgebouwd.

Van de architecten heeft Jean Nouvel dit uitstekend door. Zijn onlangs gereedgekomen directiekantoor van het bedrijf Cartier in Parijs, het Raspailgebouw, is perfect mooi in mijn ogen. Het is de architectuur van het bijna niets. Betonvloeren, glas, staal en verder kan iedereen er zijn eigen verwachtingen in kwijt. Nouvel zegt erover: ‘Het gebouw wil de stad verrijken, het maakt de geschiedenis van morgen’. Ron Arad, die als kunstenaar de benedenruimte van dit gebouw met zijn constructies moest vullen, kon niets met deze ‘beladen leegte’. Dat vind ik overigens ook mooi, een kunstenaar die zich niets tegen een gebouw kan afzetten. De ondragelijke lichtheid van het bestaan.

Nadat Van der Grinten was overleden heeft een collega-hoogleraar – een bijzondere rechtsgeleerde met internationale erkenning, waar ons land veel aan te danken heeft – een korte beschouwing over zijn leven beschreven. Eén zin hieruit trof me en zal ook de Booosting-lezer tot nadenken stemmen: ‘Had iemand ooit mooie gedachten dan kwam hij na het lezen van Van der Grintens korte, bondige commentaar weer met beide benen op de grond te staan. Niet dat Van der Grinten bezwaar had tegen mooie gedachten, maar over het algemeen vond hij ze nutteloos.’

Jouke Post
Post Ter Avest Architecten

Deze mOOOi mijns inziens is verschenen in de

Booosting Nieuwsbrief 24 van augustus 1994.